تصادفات جادهای در کشور ما بسیار ترسناک است و هر ساله تعداد زیادی از مردم ما در جادهها جان خود را از دست میدهند. به همین دلیل باید به ایمنی خودرو توجه ویژهای داشته باشیم، البته ممکن است این موضوع در مورد خودروهای داخلی صدق نکند! زیرا امکانات ایمنی به ترمز، کمربند ایمنی و کیسه هوا محدود میشود (نه در همه خودروها).
پس یکی از مهم ترین سیستم های ایمنی در هر خودرو ترمز است که هر رانندهای باید اطلاعات کافی در مورد آن را داشته باشد.
بسیاری از پیشرفتهای صنعت خودرو نتیجه نیازهایی بوده است که در طول زمان هنگام رانندگی ایجاد میشود. به عنوان مثال، هنگام رانندگی با سرعت بالا، خودروها به سیستم های ترمز پیشرفته تری نیاز دارند. در هنگام ترمزگیری در سرعت های بالا که منجر به تصادفات وحشتناک میشود، یا هنگام رانندگی در جادههای لغزنده، برفی یا بارانی، قادر به کنترل و رانندگی ایمن نیست. معمولاً در این زمان یا هنگام ترمز شدید، چرخهای خودرو در جاده قفل و باعث میشود که به حرکت بیرویه و در حالت کشش روی زمین ادامه دهد و منجر به تصادف شود.
باید سیستمی برای جلوگیری از این مشکل وجود داشته باشد. طراحان و مهندسان شرکت های خودروسازی آستین های خود را بالا زدند تا سرانجام ترمزهای ضد قفل (ABS) وارد صنعت شدند. اکنون می توان گفت تقریباً تمامی خودروهای دنیا مجهز به ترمز ABS هستند، البته این سیستم همچنان در تولیدات داخلی کشورمان مطرح است. اگر میخواهید در مورد انواع ترمز های خودرو هیوندا و روش عیب یابی آن بیشتر بدانید، با ما همراه باشید.
اساس کار ترمز
اصطکاک در برخی موارد نامطلوب است و میتواند منجر به اتلاف انرژی و آسیب به اجزا دیگر شود. اما اساس ترمزهای معمولی (به جز ترمزهای مغناطیسی و الکتریکی کمتر رایج) بر اساس تولید اصطکاک بین سطوح و نیروی توقف حرکت متحرک است. این نیروی اصطکاک است که انرژی جنبشی تولید شده از حرکت آن را به انرژی گرمایی تبدیل میکند و در نتیجه خودرو متوقف میشود.
میزان اصطکاک تولید شده بین دو سطح به طور کلی به مواد سطوح، نیروی وارده و زبری یا صافی سطوح بستگی دارد. وقتی پای روی پدال ترمز قرار میگیرد؛ سیستم ترمز به طور خودکار فعال میشود و بدون توجه به مکانیزم یا نوع ترمز، نیرویی ثابت به چرخ ها وارد شده و باعث توقف خودرو میشود.
انواع سیستم ترمز ماشین
اکثر سیستمهای ترمز خودرو اصول عملکردی مشابهی دارند، زیرا وظیفه اصلی آنها اعمال نیرو به چرخها برای جلوگیری از ادامه حرکت خودرو از طریق اصطکاک است. نوع دیگر سیستم ترمز خودرو که عملکردهای متفاوتی دارد به ترمزهای برقی و مغناطیسی مشهور است. در ادامه بررسی خواهیم کرد که کدام نوع از سیستم های ترمز خودرو دارای تقسیم بندی های مختلفی هستند.
سیستم های ترمز خودرو بر اساس منبع قدرت به 6 گروه زیر تقسیم میشوند:
ترمز هیدرولیکی
ابتدا سیستم ترمز هیدرولیک خودرو را بررسی میکنیم. در این نوع، راننده پای خود را روی پدال ترمز فشار میدهد، نیرو توسط سیلندر اصلی به فشار هیدرولیک تبدیل و به لولههای مربوط به ترمز منتقل میشود. سپس این نیرو به چرخ های خودرو منتقل و ماشین از حرکت میایستد. تقریباً تمام خودروهای سواری که امروزه تولید میشوند مجهز به سیستم ترمز هیدرولیک هستند.
ترمز مکانیکی
نوع دیگری از سیستم ترمز خودرو، مکانیکی است. در این نوع ترمز نیرو به کمک میلههای استوانهای، بازوهای مکانیکی، فنرها و قفلها به چرخهای خودرو منتقل میشود که از این نوع سیستم ترمز خودرو بیشتر در خودروهای قدیمی استفاده میشود. اما امروزه به دلیل راندمان پایین از آن استفاده نمیشود.
ترمز پنوماتیکی یا هوایی
یکی دیگر از موارد سیستم ترمز خودرو، ترمزهای هوایی هستند که عمدتاً در کامیونها و اتوبوسها استفاده میشود. در این نوع ترمز از هوای تولید شده توسط کمپرسور برای انتقال نیروی ترمز استفاده میشود. یک سیستم ترمز پنوماتیک یا بادی قدرت بیشتری نسبت به نوع هیدرولیک دارد.
ترمز خلأ
این نوع ترمز بیشتر در سیستم راه آهن استفاده میشود. سیستم ترمز به دلیل خلأ ایجاد شده در لوله های ترمز باعث حرکت و قفل شدن لنتها میشود.
ترمز مغناطیسی
این سیستم ترمز برخلاف سایر سیستم ها با اصطکاک کار نمیکند، اما میتواند از طریق آهنرباهای دائمی در ساختار خود میدان مغناطیسی قوی ایجاد کند و نیروی ترمز را به چرخ ها وارد کند. از آنجایی که در این نوع سیستم ترمز از اصطکاک استفاده نمیشود، میتوان گفت که سایش بسیار کمی دارند. سیستم ترمز مغناطیسی با توجه به تکنولوژی پیشرفته ای که دارد تنها در تعداد محدودی از خودروها نصب میشود. ویژگی اصلی این سیستم ترمز جدا از عدم استفاده از اصطکاک، عملکرد بسیار سریع آن است.
ترمز الکتریکی
این سیستم ترمز عمدتاً در خودروهای برقی استفاده میشود. سه نوع ترمز برقی وجود دارد. این سه نوع پلاگین، باعث بازیابی انرژی و مقاومت هستند. عملکرد این سیستم ترمز خودرو به این صورت است که با فشردن پدال ترمز، چرخش موتور در حالت معکوس قرار میگیرد و خودرو را متوقف میکند.
در نوع دیگری از سیستم ترمز، هنگامی که پدال ترمز فشار داده میشود، انرژی جنبشی چرخ ها به انرژی الکتریکی تبدیل میشود و سپس به عنوان انرژی الکتریکی در باتری خودرو ذخیره میشود. در نوع سوم ترمز الکتریکی با استفاده از نوعی مقاومت با حالت متغیر در مدار ترمز، جریان الکتریکی ایجاد کرده و اتلاف انرژی در مدار باعث فرآیند ترمزگیری میشود.
وظیفه سیستم ترمز خودرو
با توجه به پیشرفت تکنولوژی در صنعت خودرو، سرعت این خودروها نسبت به گذشته افزایش یافته است و به همین دلیل سیستم اندازه گیری خودرو بیش از گذشته اهمیت پیدا کرد. اصلی ترین ویژگی ایمنی سیستم ترمز خودرو است که باید مورد توجه طراحان و خریداران خودرو قرار گیرد.
وظیفه اصلی این سیستم ایجاد اصطکاک بین چرخ ها برای کاهش سرعت خودرو است. در سیستم ترمز خودرو، شتاب و اصطکاک منفی بین دیسک چرخ و لنت ترمز وجود دارد که در نهایت خودرو را متوقف میکند. علم سیستم ترمز خودرو با پیشرفت خود توانسته در کنترل خودرو نیز نقش مهمی ایفا کند. به طوری که میتواند از سر خوردن خودرو در پیچ ها و دورههای خطرناک جلوگیری کند.
بیشتر سیستمهای ترمز مورد استفاده امروزه از روغن استفاده میکنند. به دلیل تراکم ناپذیری، مایعات و روغنها میتوانند فشار را از نقطهای به نقطه دیگر منتقل و در عین حال حجم خود را حفظ کرد. به دلیل این خاصیت در مایعات و روغن ها، کارشناسان متوجه شدند که میتوان از این مشکل برای ایجاد یک سیستم ترمز کارآمد برای خودروها استفاده نمود.
عیب یابی از سیستم ترمز
اهمیت سیستم ترمز نشان دهنده نیاز به تعمیر دقیق و سرویس به موقع است. از آنجایی که این سیستم به راننده امکان کنترل خودرو را در مواقع خطر میدهد، باید از علائمی که دارد سیستم نیاز به تعمیر یا سرویس دارد، آگاه باشد. از آنجایی که این سیستم مجهز به خود تنظیمی است، ECU مسئول این کار به طور مداوم سلامت و وضعیت قطعات مختلف را بررسی میکند.
اما گزارش عیوب و خطاهای شناسایی شده توسط این قطعه بر روی چراغ ترمز واقع در صفحه نمایش پشت فرمان اعلام میشود. به این ترتیب اگر ایرادی از سوپاپ ها یا پمپ های ترمز باشد، این چراغ روشن و خاموش نمیشود. در حالی که ECU وضعیت قطعات و اجزای مختلف سیستم ترمز را بررسی میکند، چراغ به طور موقت روشن میشود و پس از اتمام تست، در صورت سالم بودن همه اجزا، دوباره خاموش میشود. اگر چراغ هشدار ترمز روشن است، باید فورا تعمیر شود. چراغ هشدار ترمز ممکن است به دلایل زیر روشن شود:
- خرابی سنسور: این مورد ممکن است شامل آلودگی یا خرابی سنسور باشد.
- مشکلات الکتریکی: این شامل قطع شدن اتصالات الکتریکی سیستم و مدارهای آن، منفجر شدن فیوزها و پریزها است.
- خرابی پمپ ها و سوپاپها: این مشکل قابل تعمیر است. اما گاهی به معنی تعویض کامل قطعات خواهد بود. وجود آلودگی در هر یا نیمی از سوختگی پمپ هم همین علایم را دارد.
- خرابی یونیت کنترل: در این حالت معمولاً نیاز به تعویض ECU یا HCU است؛ اما قابل تعمیر نیست.
معایب سیستم ترمز
عملکرد و کارایی سیستم ترمز خود از مزایای این سیستم پیشرفته میگوید. اما این سیستم مانند بسیاری از فناوریهای دیگر در تولید خودرو میتواند ایراداتی نیز داشته باشد. کاستی های ذکر شده در سیستم ترمز در همه انواع این سیستم مشاهده نمیشود و گاهی اوقات با پیشرفت آن اصلاح میشود.
اما باز هم در برخی از انواع ساده تر باعث ایجاد مزاحمت برای راننده میشود. به عنوان مثال، توقف خودرو بدون دلیل در سرعت های پایین مشکلی است که رانندگان معمولاً با سیستم های ترمز ساده و قدیمی تر دارند. این مشکل به دلیل ضریب خطای بالا در پردازنده سیستم کنترل ایجاد میشود. به این ترتیب ECU اطلاعات دریافتی از سنسورها در زمان تاخیر را به عنوان یک وضعیت خاص تفسیر کرده و باعث توقف خودرو میشود. ترمزها مانند سایر فناوریهای جدید هزینههای نگهداری بالایی دارند. این هزینهها میتواند به مشکل بزرگ تری در کشور ما تبدیل شود. همانطور که برخی از رانندگان ترجیح میدهند خودرویی بدون این سیستم داشته باشند. سایش زیاد ترمز به دلیل حساسیت قطعات و اجزای آن نیز از معایب آن است. این نیز مشکل هزینههای بالای نگهداری را تشدید میکند.
GSP، ارائه دهنده انواع لوازم یدکی هیوندا و کیا
سیستم ترمز هیوندا امروزه عمدتاً هیدرولیک است و سیستم مکانیکی به دلیل معایب آن مورد استفاده قرار نمیگیرد. از طرفی سیستم الکترومغناطیسی به دلیل کاهش میرایی در خودرو به عنوان بهترین نوع سیستم ترمز خودرو معرفی شده است. اکثر خودروهای الکتریکی میتوانند با تغییر نیروهای جنبشی از حرکت خودرو جلوگیری کنند. البته سیستم ترمز در برخی خودروها به آپشن هایی مانند ABS، EBD، CBC و … مجهز است.
در زمان خرید قطعه ای برای خودرو خود بهتر است از خدمات یک نمایندگی معتبر و اصیل مانند فروشگاه لوازم یدکی GSP کمک بگیرید. خوشبختانه همه لوازم یدکی کیاموتورز و هیوندای در فروشگاه ما بر طبق استانداردهای به روز دنیا بود و در زمان خرید هیچگونه نگرانی در مورد تقلبی بودن اجناس نخواهید داشت.