خودرو همچون موجودی زنده است که هرکدام از قطعات آن نقش حیاتی ایفا می‌کنند. اگر یکی از این اعضای مهم دچار اختلال شود، عملکرد کلی خودرو دچار مشکل خواهد شد. در این میان، گیربکس یکی از مهم‌ترین اجزاست که وظیفه تنظیم سرعت حرکت خودرو را بر عهده دارد. در گذشته، رانندگان باید همواره در حال تعویض دنده و رها کردن ترمز بودند تا بتوانند سرعت حرکت مناسب را حفظ کنند. اما امروزه با پیشرفت فناوری، گیربکس‌های اتوماتیک نظیر CVT و AT طراحی شده‌اند که به صورت خودکار سرعت و گشتاور را تنظیم می‌کنند و رانندگی را بسیار آسان‌تر می‌سازند. هر یک از این گیربکس‌های اتوماتیک AT و CVT ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
گیربکس اتوماتیک AT
گیربکس اتوماتیک AT نوعی خاص از گیربکس خودرو است که با بهره گیری از فناوری‌های پیشرفته، قادر است به طور هوشمندانه و روان نسبت دور موتور را به چرخ‌ها منتقل کند. همچنین راننده می‌تواند تمام تمرکز خود را روی هدایت خودرو قرار دهد و نگران تعویض دنده‌ها در ترافیک نباشد، این امر باعث می‌شود تا بتوانید رانندگی بسیار آسان و بدون ضربه را تجربه کنید.
علاوه بر سهولت در رانندگی، گیربکس اتوماتیک AT کارایی سوخت بهتری را نیز ارائه می‌دهد. این سیستم از اجزایی مانند تورک کنورتر، صندوق دنده‌ها، سنسورها و کنترلرها استفاده کرده که به صورت یکپارچه عمل می‌کنند تا انتقال قدرت را به طور خودکار و بهینه انجام دهند. به همین دلیل، گیربکس اتوماتیک AT به ویژه در خودروهای لوکس و ورزشی بسیار مورد توجه قرار گرفته است، زیرا به راننده امکان می‌دهد تا بدون نگرانی از تعویض دنده‌ها، از خودرو لذت ببرد.
گیربکس اتوماتیک CVT
در قلمرو گیربکس‌های خودکار، گیربکس CVT یک تکنولوژی منحصر به فرد است. این گیربکس، بر خلاف گیربکس‌های اتوماتیک سنتی که از تعداد محدودی دنده استفاده می‌کنند، می‌تواند نسبت دنده‌ها را به صورت پیوسته و بدون مرحله‌ای تغییر دهد. در گیربکس CVT، نسبت دنده‌ها توسط دو حلقه متحرک که قطرشان می‌تواند به طور پیوسته تغییر کند، تنظیم می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که موتور همیشه در محدوده سرعت و دور موثر کار کند و در نتیجه عملکرد و مصرف سوخت بهینه‌تری خواهد داشت. تجربه رانندگی با گیربکس CVT نیز متفاوت است، به طوری که راننده احساس تغییر دنده نمی‌کند و شاهد عملکرد یکنواخت و نرم خودرو خواهد بود. این ویژگی، رانندگی با این خودروها را لذت بخش و راحت می‌کند. گیربکس CVT در برخی خودروهای سواری، اتومبیل‌های هیبریدی و حتی برخی ماشین آلات صنعتی کاربرد دارد.
گیربکس AT بهتر است یا CVT؟
انتخاب بین گیربکس CVT و گیربکس اتوماتیک کاملا به نیازها و ترجیحات فردی بستگی دارد. هر یک از این گیربکس‌ها مزایا و معایب منحصر به فردی دارند که در زیر به طور مفصل به مقایسه عملکردهای این دو گیربکس می‌پردازیم:
نحوه عملکرد هر نوع گیربکس
در مقایسه میان عملکرد گیربکس AT و CVT، می‌توان گفت گیربکس AT دارای دنده‌های محدود از پیش تعیین شده است که به طور خودکار تعویض می‌شوند و کنترل تعویض دنده‌ها به صورت هیدرولیکی یا الکترونیکی صورت می‌گیرد. تعویض دنده‌ها در این نوع گیربکس به صورت پنهانی و نامحسوس برای راننده انجام می‌شود. در مقابل، گیربکس CVT دارای نسبت دنده‌های متغیر و پیوسته است که به صورت مداوم تغییر می‌کند و کنترل تغییر نسبت دنده‌ها به صورت مکانیکی یا هیدرولیکی انجام می‌شود، به طوری که راننده حرکتی نرم را تجربه می‌کند. در این نوع گیربکس، امکان تنظیم پیوسته نسبت دنده‌ها وجود دارد. در مجموع، گیربکس اتوماتیک (AT) دارای ساختار ساده‌تر و آشناتر است، در حالی که گیربکس با نسبت دنده متغیر (CVT) امکان کنترل دقیق‌تر و پیوسته نسبت دنده‌ها را فراهم می‌کند.
مقایسه مصرف سوخت
مصرف سوخت در گیربکس‌های AT و CVT ممکن است متفاوت باشد. گیربکس ATمعمولاً دارای تعداد محدودی دنده است که به طور خودکار تغییر می‌کنند. در برخی مدل‌ها، این گیربکس ممکن است در حالت قدرت بیشتر یا توربو عمل کند که منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود. اما در برخی مدل‌ها، گیربکس AT ممکن است در حالت استندبای یا ترمز موتور، مصرف سوخت را کاهش دهد. در مقابل، گیربکس CVT دارای نسبت دنده متغیر است که به طور پیوسته تغییر می‌کند. با تاکید بر ماهیت هوشمندانه گیربکس CVT، می‌توان گفت که این نوع گیربکس، دور موتور را در محدوده‌ای بهینه نگه می‌دارد تا پیشرانه خودرو همواره در حالت کارکرد بهینه و استاندارد قرار گیرد. این قابلیت، امکان افزایش بازده مصرف سوخت را فراهم می‌کند. البته، مصرف سوخت در هر دو نوع گیربکس بستگی به عوامل دیگری مانند نوع خودرو، شرایط رانندگی، سبک رانندگی و تنظیمات موتور دارد. بنابراین، بررسی مشخصات فنی و توصیه‌های سازنده خودرو می‌تواند در این زمینه کمک فراوانی به شما کند.
مقایسه هزینه
وقتی شما خودرو می‌خرید، نوع گیربکس آن می‌تواند در هزینه‌های اولیه تفاوت‌های زیادی ایجاد کند. گیربکس‌هایAT معمولا ارزان‌تر هستند، اما گیربکس‌های پیشرفته‌تر مانند CVT قیمت بالاتری دارند. تعمیر و نگهداری گیربکس AT بسته به میزان آسیب دیدگی و نیاز به قطعات جدید، ممکن است از چند صد تا چند هزار دلار هزینه داشته باشد. در مقابل، گیربکس‌های CVT به دلیل پیچیدگی مکانیکی بیشتر، هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالاتری دارند. همچنین، قطعات یدکی گیربکس CVT در بازار کمتر یافت می‌شود و تعمیرکاران متخصص کمتری برای آنها وجود دارند. بنابراین، اگر هزینه اولیه و هزینه‌های تعمیر و نگهداری برای شما مهم است، گیربکس‌های AT انتخاب مناسبی هستند. اما اگر حاضرید هزینه بیشتری پرداخت کنید، گیربکس‌های CVT گزینه‌های بهتری خواهند بود.
مقایسه دوام
طول عمر انواع گیربکس‌های اتوماتیک به عوامل مختلفی از جمله نوع خودرو، شرایط رانندگی، نحوه استفاده کاربر و تعمیر و نگهداری بستگی دارد. گیربکس‌های(AT) معمولاً از سیستم هیدرولیکی یا الکترونیکی برای تغییر اتوماتیک دنده‌ها استفاده می‌کنند. این ویژگی آنها را در معرض خرابی کمتر قرار می‌دهد و طول عمر بالاتری را برای آنها به همراه دارد. در مقابل، گیربکس‌های CVT امکان جابجایی پیوسته بین دنده‌ها را فراهم می‌کنند، عمر مفید گیربکس CVT در صورت استفاده صحیح و رعایت نکات نگهداری، معمولاً تا ۲۰۰ هزار کیلومتر است. به طور کلی، گیربکس CVT نسبت به AT دارای طول عمر محدودتری است.
معمول‌ترین مشکلات گیربکس‌های AT شامل هزینه بالا، کارایی کمتر، نشتی روغن و مشکلات هیدرولیکی است. در گیربکس‌های CVT نیز پوسیدگی تسمه یا زنجیر و مشکلات سیستم کنترل الکترونیکی رایج‌تر هستند، همچنین در استفاده‌های سخت، ضعیف‌تر عمل می‌کنند و نیاز به نگهداری بیشتری دارند. به طور کلی، با رعایت نکات استفاده و نگهداری، می‌توان عمر مفید گیربکس‌ها را افزایش داد.
مقایسه احساس رانندگی
در هنگام رانندگی با خودروهای دارای گیربکس‌های مختلف، حس و درک شما از فرآیند رانندگی به طور قابل توجهی متفاوت خواهد بود. هر نوع گیربکس، ویژگی‌ها و مشخصات منحصر به فردی دارد که بر کیفیت و ملایمت تغییر دنده‌ها، میزان کنترل راننده بر سرعت و شتاب خودرو و در نهایت، تجربه کلی رانندگی تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، گیربکس‌های ATمعمولاً تغییر دنده‌ها را با نرمی و هماهنگی بیشتری انجام می‌دهند و تجربه رانندگی آرام‌تری را به راننده ارائه می‌کنند. این ویژگی، در شرایط رانندگی شهری و ترافیکی بسیار مفید است. در مقابل، گیربکس‌های CVT با تغییر دنده‌های پیوسته، امکان قرارگیری موتور در نقطه بهینه عملکرد را فراهم می‌کنند و موجب لطافت و آرامش بیشتر در حین حرکت می‌شوند. در نهایت، انتخاب بهترین گیربکس برای هر راننده، مستلزم توجه به نیازها، سبک رانندگی، شرایط محیطی و توصیه‌های سازنده است. تست رانندگی با خودروهای مختلف نیز می‌تواند در انتخاب بهتر به شما کمک فراوانی کند.
کلام آخر
بدون شک استفاده از گیربکس‌های اتوماتیک در خودروها روز به روز محبوب‌تر می‌شود. این گیربکس‌ها به انواع متنوعی تقسیم می‌شوند که رایج‌ترین آنها گیربکس‌های AT و CVT هستند. در این مطلب، تفاوت‌های این دو گیربکس را مورد بررسی قرار دادیم. هنگام خرید خودرو، توجه به همه جوانب و شرایط خرید بسیار مهم است تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. فروشگاه GSP بهترین مرجع لوازم یدکی کیا و هیوندای است که قطعاتی اصل و باکیفیت را به مشتریان خود عرضه می‌کند. این فروشگاه با ارائه گیربکس‌های اتوماتیک با کیفیت و قیمت مناسب، می‌تواند گزینه خوبی برای خرید باشد.